Mnożarka do ukorzeniania sadzonek zdrewniałych

Z Winogrona.org

Aktualna wersja na dzień 17:49, 6 lut 2015

Niewielkim nakładem pracy i za stosunkowo niewielkie pieniądze można wykonać w garażu, piwnicy, warsztacie czy innej szopie (ale raczej nie róbcie tego w domu), prostą mnożarkę z podgrzewanym dnem przyspieszającą ukorzenianie sadzonek zdrewniałych winorośli i nie tylko. Mnożarka nadaje się również do stratyfikacji sadzonek szczepionych „w ręku”.

Do jej wyprodukowania potrzebne będą następujące materiały:

1. trzy płyty styropianu FS-20, grubości 50 mm (5 cm), - styropian sprzedawany jest raczej w całych paczkach zawierających ok. 0,25 m3, toteż warto pogadać z magazynierem w hurtowni czy nie ma jakiejś uszkodzonej paczki , z której można by odkupić tylko trzy płyty, - wówczas koszt ok.: 12 zł
2. klej polimerowy – raczej większą butlę min. 250 ml, - koszt ok.: 8 zł,
3. kawałek folii aluminiowej (może być spożywcza),
4. silikon uniwersalny, - koszt ok. 10 zł,
5. kabel grzewczy do terrariów – 25 W lub o większej mocy – długość min. 6 m, - koszt: 60 zł,
6. termostat akwarystyczny RT-2 - koszt 32 zł,
7. gwoździe budowlane dług. min 80 mm (lepiej 100) – jak najcieńsze – ze 30 szt. – koszt ok.: 5 zł
8. spinacze biurowe – 3 zł

Ogółem koszty materiałów to: 12 +8 +10 +60 +32 +5 +3 = 130 zł. Niezbędne narzędzia to: piła płatnica do drewna – o drobnych ząbkach lub bardzo ostry lekko zakrzywiony nóż do ciecia styropianu, wyciskarka do silikonu, cążki do drutu (do przecinania spinaczy biurowych). Na początek przecinamy piłą lub nożem przy jakiejś listwie płyty styropianu do następujących elementów:

płyta nr 1:450 x 500 mm nr 2 i nr 3:500 X 500 mm nr 4:550 x 500 mm nr 5:2 szt. po 30 X 450 mm nr 6:80 x 500 mm nr 7:450 x 450 mm Następnie sklejamy klejem polimerowym płytę denną - nr 1 z płytami ścian bocznych - nr 2 i 3 oraz ścianę tylną - nr 4 jak na poniższym rysunku:

Następnie przyklejamy prowadnice ścianki zasuwanej - czyli paski nr 5 i 6, jak na rys. poniżej:

Następnie dno wyklejamy z pomocą kleju polimerowego folią aluminiową, nieco jednak mniejszą niż format dna - tak, aby nie zakryć szczelin na połączeniu dna ze ścianami. Mając gotową zasadniczą skrzynkę przystępujemy do układania kabla grzewczego. Na ścianie tylnej, 5 cm od rogu i ok. 2-3 cm nad dnem wykonujemy gwoździem otwór przez który przepychamy końcówkę kabla grzewczego i przeciągamy go tak aby na zewnątrz została część nie grzejna (zazwyczaj kabel ma oznaczony odcinek nie grzejny plamą barwną - jeśli nie to zostawiamy 50-60 cm). Następnie zaczynamy układanie kabla spiralnie - od środka na siatce 2,5 x 2,5 cm przymocowując kabel do dna, przez folię alu spinkami w kształcie litery U zrobionymi z przeciętych spinaczy biurowych. Po ułożeniu kabla przyklejamy go na stałe - punktowo za pomocą silikonu. Przez drugi otwór w ścianie tylnej przepychamy końcówkę czujnika temperatury termostatu RT-2, którą przyklejamy na silikon na podstawce wygiętej z drutu (np. z dużego spinacza biurowego), tak aby czujnik znajdował się na wysokości ok. 15 mm nad kablem grzewczym, w centralnej części dna.

Oczywiście musimy mnożarkę napełnić. Sztobry przeznaczone do stratyfikacji przygotowujemy opryskując je lub mocząc ok. 0,5 godz. w roztworze Topsinu, Dithane, lub Captanu a po przeschnięciu odświeżając dolne cięcie i zanurzając je na 0,5 cm w ukorzeniaczu do sadzonek zdrewniałych. Górne ciecie dobrze jest zaparafinować lub posmarować maścią do szczepień. Sztobry możemy wkładać pojedynczo lub powiązane w luźne pęczki – zawsze jednak z dobrze i wodoodpornie oznaczoną odmianą. Do wypełnienia można stosować: perlit, trociny iglaste wyparzone, wyparzony torf wysoki (odkwaszony kredą). Moim zdaniem najlepszy i najłatwiejszy w stosowaniu jest perlit. Wypełnienia potrzebujemy min. 40 l jeśli ukorzeniamy – natomiast. min. 60 l jeśli chcemy stratyfikować szczepy. Oczywiście jeśli sztobrów jest mało trzeba więcej wypełnienia. Wypełnienie doprowadzamy do właściwej wilgotności przez wlanie do wiadra z perlitem czy trocinami - ok. 1 L wody o temp. ok. 40 st.C do każdych 10 l wypełnienia. Tak namoczone wypełnienie wrzucamy na dno zamkniętej mnożarki i rozkładamy warstwę ok. 5 cm. Na tej warstwie stawiamy sztobry i zasypujemy resztą wypełnienia. Dobrze jest dla kontroli włożyć termometr laboratoryjny lub glebowy tak, aby jego koniec znajdował się na poziomie piętek sztobrów. Stratyfikacje i ukorzenianie prowadzimy przez 21-28 dni w zależności od temperatury pomieszczenia, w którym stoi skrzynia i fazy do jakiej chcemy doprowadzić sztobry (korzenie, czy jedynie kalus). Przez pierwszy tydzień ustawiamy na termostacie temp. 30 st. C, zaś kolejne 14-15 dni to temp. 25 st C. Po tym czasie obniżamy stopniowo temperaturę co dwa dni o kolejne 2-3 st. C. Następnie hartujemy przez dwa - trzy dni do temp. przechowywania lub tej, w której będą znajdować się doniczki z sadzonkami. Skrzynia mnożarki powinna być zakryta od góry płytą styropianu lub kilkoma deseczkami i kawałkiem folii (jednak folia z kilkoma dziurkami). Co 3 dni należy uzupełniać ubytek wody dolewając ok. 1,5 - 2 l [uwaga – lejemy po bokach, nie bezpośrednio na sztobry]. Jeśli skrzynia stoi w pomieszczeniu nie ogrzewanym (np. temp. +2 do +5 st. C) uzyskamy korzenie lub kalus na piętkach bez mocnego rozwoju górnych oczek i pędów zielonych - gdyż temperatura rozkłada się malejąc w miarę oddalania się od źródła ciepła - czyli kabla. Jeśli zależy nam na zroście szczepów należy raczej wstawić skrzynię do cieplejszego pomieszczenia - o temp. przynajmniej kilkunastu stopni C - również zakryć - jednak kontrolować stan górnych oczek i po ukazaniu się pierwszych listków odkryć i umieścić skrzynię blisko okna (a najlepiej doświetlać sztucznie - bo dzień krótki. Ukorzenianie lub stratyfikacje szczepów najlepiej zacząć w początku marca (najwcześniej), gdyż przetrzymywanie sadzonek w doniczkach w mieszkaniach nie powinno trwać dłużej niż 3-4 tygodnie z tygodniem dodatkowo na hartowanie. Powodzenia w rozmnażaniu - nie tylko winorośli (mnożarkę można wykorzystać do innych roślin – róż, malin, porzeczek itp.) Na podstawie własnych (i nie tylko) doświadczeń, napisał:

Darek Rz.

Dodatek

Według powyższego opisu powstało szereg konstrukcji wykonanych i przedstawionych w następnych latach w poszczególnych wątkach o ukorzenianiu. Poniższe zestawienie pozwala na znalezienie rozwiązania najbardziej przydatnego w konkretnym przypadku. Forumowicze dokonali także wielu modyfikacji i usprawnień, które mogą się przydać na etapie tworzenia własnego rozwiązania.

1. marlowe - Ukorzenianie 2013

Wymiary wewnętrzne: 42 x 42 cm

Wymiary zewnętrzne: 50 x 50 cm

Moc: 50 W

Modyfikacje:

- separacja kabla od podłoża płytką gresową oraz silikonowym uszczelnieniem

- korytka i otwory odprowadzające nadmiary wody, zapobiegające gniciu

- podstawka separująca spód ukorzeniarki od podłogi, umożliwiająca odpływ wody

2. gbed - Ukorzenianie 2013

Rozmiar: 60 x 30 cm

Moc: 50 W

Modyfikacje:

- wykorzystanie kastry budowlanej (lekka i gotowa konstrukcja)

- separacja dolnego styropianu od kabla grzewczego płytką gresową

- płyta cynkowa separująca kabel od podłoża - perlitu

3. kapitan - Ukorzenianie 2013

Rozmiar: 100 x 60x 25 cm

Moc: 120 W (15W/m; 8 metrów)

Modyfikacje:

- płyta grzejna betonowa (z plastyfikatorem), zbrojona drobną siatką.

- zalane w płycie 2 kable grzewcze, podstawowy i rezerwowy

- konstrukcja wsporcza i namiot foliowy nad sadzonkami (zdejmowalny)

4. GrapesEater - Ukorzenianie 2013

Wymiary:

Wewnętrzne: 45 x 43 x 45 cm (szerokość x wysokość x głębokość)

Zewnętrzne: 57,40 x 51,20 x 62,40 cm

Płyty OSB 12 mm:

60x50 cm - 2 szt. - ścianki boczne

57,40x50 cm - 2 szt. - ścianki przednia i tylna

62,40x57,40 - dno skrzyni

Styropian 50mm

Moc: 50 W

Modyfikacje:

- płyta grzejna - wylewka 2 cm

- sztywna konstrukcja z płyty OSB 12 mm

- zdejmowalna ściana przednia zapinana na skoble

- odpływ wody: w tylnej ściance wywiercony otwór ze spadem od strony wnętrza ukorzeniarki na zewnątrz. Górna krawędź otworu wewnątrz ukorzeniarki na poziomie wylewki. Powstało zagłębienie, do którego ścieka nadmiar wody, a dalej wypływa otworem na zewnątrz.

5. dziadek2 - Ukorzenianie 2013

Rozmiar: 40 x 40 cm (do weryfikacji)

Moc: ?? W

Modyfikacje:

- wnętrze wyklejone styropianem zagrzejnikowym chroniące styropian konstrukcyjny

6. sajko71 - Ukorzenianie 2013

Rozmiar: 40 cm (średnica) (do weryfikacji)

Moc: ?? W

Modyfikacje:

- wykorzystanie termosu z wodą

- grzałka akwariowa jako element grzejny

7. misiek52 - Ukorzenianie 2012

Rozmiar: 40 x 30 cm

Moc: 20 W

Modyfikacje:

- grubszy styropian 8 cm

- ekran zagrzejnikowy i płytka pod elementem grzejnym

- blacha mosiężna nad elementem grzejnym

- grzałka zasilana napięciem 24V z autotransformatora

8. kuneg - Ukorzenianie 2011

Rozmiar: ok. 25 x 35 cm (do weryfikacji)

Moc: ?? W

Modyfikacje:

- wykorzystanie wiadra z perlitem

- koc grzewczy jako element grzejny

- wyłącznik zegarowy do wspomagania ręcznej regulacji temperatury

9. Erikos - Ukorzenianiarka - 1 Marca - Grzejemy

Rozmiar: ok. 90 x 40 cm (do weryfikacji)

Moc: 80 W

Modyfikacje:

- z całych płyt styropianowych

- sztobry osobno w pojemnikach po mleku

- blacha aluminiowa pomiędzy drutem grzejnym a pojemnikami

10. vitia3 - Ukorzenianiarka - 1 Marca - Grzejemy

Rozmiar: ok. 100 x 50 cm

Moc: 120 W (kabel grzejny 8m - 15W/m)

Modyfikacje:

- z całych płyt styropianowych grubości 10 cm

- wzmocnienie ramą drewnianą

- rama na czterech kółkach obrotowych, do łatwego przemieszczania ukorzeniarki

- blacha stalowa ocynkowana na dnie ukorzeniarki, na niej drut grzejny

- odpływy do wody z rurek wstawionych w płyty styropianowe

- blacha pod drutem grzejnym i kółka od krzesła

11. McGr3gor - Ukorzenianie 2014

Wersja oszczędna dla kilkudziesięciu sztobrów

Modyfikacje:

- jako konstrukcja bazowa plastikowe wiaderko z odzysku

- kabel grzewczy samoregulujący

- izolacja wewnętrzna styropian - 1cm, zewnętrzna pianka izolacyjna